Από: Μαρία Πέππα –

Οι συναισθηματικές μας ανάγκες, μπορούν να μας κάνουν ευάλωτους και να μας οδηγήσουν σε ακατανόμαστες πράξεις και συμπεριφορές. Μια από αυτές τις ανάγκες αφορά και την λήψη προσοχής από τους άλλους.

Όλοι έχουμε βασικές, πρωταρχικές συναισθηματικές ανάγκες και είναι πολύ σημαντικό να τις κατανοήσουμε προκειμένου να κατανοήσουμε αρχικά τους εαυτούς μας και στην συνέχεια τους γύρω μας. Όταν ικανοποιούμε αυτές τις ανάγκες με υγιή τρόπο, σε σημείο όπου η ικανοποίησή τους να μην προκαλεί προβλήματα στην ζωή μας, έχουμε την πλεονάζουσα ικανότητα να κάνουμε ορθές κρίσεις και να επιδιώκουμε μακροπρόθεσμους στόχους. Δημιουργούμε συναισθηματικό χώρο για να ασχοληθούμε με κάτι ευρύτερο ή για να βελτιώσουμε τον εαυτό μας μακροπρόθεσμα.

Η υγιής εκπλήρωση των συναισθηματικών μας αναγκών βρίσκεται στον πυρήνα της καλής ψυχικής υγείας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κατανόησή τους, μας βοηθά σε όλους τους τομείς της ζωής μας.

Όλοι οι άνθρωποι, σε διαφορετικό βαθμό ο καθένας έχουμε ανάγκη:

• Να δίνουμε και να λαμβάνουμε την προσοχή
• Να νιώθουμε σιγουριά και ασφάλεια
• Να έχουμε αίσθηση σκοπού και νοήματος
• Να νιώθουμε σε σύνδεση με την κοινότητα
• Να διαχειριζόμαστε τις προκλήσεις με επιτυχία και να είμαστε δημιουργικοί
• Να βιώνουμε την οικειότητα
• Να έχουμε αίσθηση ελέγχου
• Να νιώθουμε πως έχουμε κύρος, πως μας εκτιμούν και πως μας σέβονται

Όταν οι συναισθηματικές μας ανάγκες δεν καλύπτονται αρκετά και με τον σωστό τρόπο τότε, νιώθουμε ευάλωτοι.

Οι μοναχικοί άνθρωποι, που δεν δίνουν και δεν λαμβάνουν αρκετή προσοχή, δεν έχουν την αίσθηση της ουσιαστικής αλληλεπίδρασης, οικειότητας ή δεν αισθάνονται να αποτελούν μέρος μιας ομάδας και γίνονται ευάλωτοι επειδή αυτές οι ανάγκες παραμένουν ανεκπλήρωτες.

Οι άνθρωποι που αδυνατούν ή δυσκολεύονται να καλύψουν τις ανάγκες τους, ίσως λόγω περιβαλλοντικών παραγόντων ή μιας ασθένειας είναι ευάλωτοι. Και οι ευάλωτοι άνθρωποι είναι πολύ επιρρεπείς στην κατάθλιψη και συνήθως μηρυκάζουν για τις ανάγκες τους που παραμένουν ανεκπλήρωτες.

Μπορούν επίσης να είναι ευάλωτοι στην επιρροή μιας κατηγορίας ανθρώπων που φαίνεται να τους δίνει αυτό που χρειάζονται, τουλάχιστον στην αρχή, όμως γίνονται θύματά τους επειδή εκείνοι οσμίζονται την απόγνωσή τους και αδίστακτα τους χρησιμοποιούν για ίδιον όφελος.

Η ψυχοθεραπεία, η υπνοθεραπεία και διάφορες άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις μπορούν να βοηθήσουν αυτούς τους ανθρώπους έτσι ώστε να μάθουν να καλύπτουν τις συναισθηματικές ανάγκες τους και να έχουν μια ισορροπημένη ζωή. Τους υποστηρίζουν και τους βοηθούν να απελευθερωθούν από αυτά που στέκονται σαν εμπόδια στην κάλυψη των αναγκών τους. Μαθαίνουν να καλύπτουν τις ανάγκες τους με διάφορους τρόπους και να μην εξαρτώνται μόνο από μια πηγή έτσι ώστε να μην καταρρέουν όταν αυτή η πηγή εξαφανιστεί.

Όταν οι άνθρωποι των οποίων οι συναισθηματικές ανάγκες δεν πληρούνται επαρκώς και αντλούν από μια κατάσταση ή άνθρωπο την κάλυψη των αναγκών τους, είναι πιθανό να εξαρτηθούν από αυτή την κατάσταση ή από τον άνθρωπο, με αποτέλεσμα να παραχωρούν την εξουσία τους και να χάνουν τον έλεγχο του εαυτού τους καθώς και της κατάστασης. Ο φόβος της εγκατάλειψης μπορεί να τους συντρίψει στο ενδεχόμενο πως η πηγή τους κάποια στιγμή μπορεί να χαθεί.

Πολλοί από εμάς γινόμαστε προσεκτικοί προκειμένου να αποφύγουμε την χειραγώγηση των άλλων, παραμελούμε όμως να συνειδητοποιήσουμε ότι μπορούμε εύκολα να γίνουμε υποκείμενα χειρισμού των δικών μας συναισθηματικών αναγκών οι οποίες μας ωθούν στην ικανοποίησή τους.

Όταν κάποιοι άνθρωποι, ενστικτωδώς αντιλαμβάνονται ποιες από τις ανάγκες μας δεν πληρούνται και γίνονται οι πάροχοί τους, όπως η ανάγκη μας για προσοχή, σεβασμό ή αναγνώριση, στην περίπτωση που ο πάροχος είναι μοναδικός και πιστεύουμε ότι αυτές οι ανάγκες δεν μπορούν να ικανοποιηθούν με άλλο τρόπο, τότε υπάρχει πρόβλημα και μεγάλη επικινδυνότητα αν συμβαίνει το άτομο αυτό να είναι ελεγκτικό ή αδίστακτο.

Η γνώση είναι πραγματική δύναμη …

Η γνώση είναι πραγματική δύναμη και όλοι την χρειαζόμαστε. Δύναμη για να ορίζουμε την δική μας αυθεντική και ανεξάρτητη πορεία στη ζωή.

Όταν γνωρίζουμε με σαφήνεια τις συναισθηματικές ανάγκες μας, αντιλαμβανόμαστε και πιο ξεκάθαρα πως αναπτύσσονται και εκδηλώνονται τα συναισθηματικά προβλήματά μας και ως εκ τούτου, τι χρειάζεται να κάνουμε για να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας. Αποκτούμε επίσης, ένα εξαιρετικά πολύτιμο εργαλείο για να εξηγήσουμε τις ανθρώπινες συμπεριφορές.

Οι ανάγκες μας αναζητούν πάντα την εκπλήρωση. Ακόμη και όταν δεν έχουμε συνειδητή επίγνωση ότι υπάρχει κάποια ανάγκη, εκείνη εξακολουθεί να μας οδηγεί και να μας καθορίζει και αρκετά επώδυνα κάποιες φορές.

Ας εξετάσουμε λοιπόν την ανάγκη μας για προσοχή και πώς μπορεί να λειτουργήσει εναντίον μας …

Όλοι γνωρίζουμε ανθρώπους που απαιτούν κάτι περισσότερο από ότι τους αντιστοιχεί σε μερίδιο προσοχής. Μιλούν αδιαλείπτως αναζητώντας την προσοχή μας, αλλά όταν εμείς μιλήσουμε παύουν να είναι διαθέσιμοι. Η φυσική, αμοιβαία αντίστροφη ροή της προσοχής δεν φαίνεται να συμβαίνει. Άνθρωποι όπως αυτοί μπορεί εύκολα να μας εξαντλήσουν διότι δεν τα παρατούν εύκολα εάν δεν ικανοποιήσουν την τοξική ανάγκη τους.

Εάν κάποιος από το περιβάλλον σας, αποζητά συστηματικά επιβεβαίωση ή τις συμβουλές σας και αντιλαμβάνεστε πως δεν τις λαμβάνει ποτέ υπόψιν του, τότε δεν είναι οι συμβουλές σας που αναζητά αλλά την προσοχή σας. Είναι πιο δύσκολο για κάποιον να πει, ¨θέλω την προσοχή σου¨ και απείρως ευκολότερο το ¨μπορώ να έχω την γνώμη ή την συμβουλή σου ?¨. Άλλωστε, μπορεί πραγματικά να πιστεύουν ότι χρειάζονται τις συμβουλές σας. Η αυτογνωσία δεν είναι εύκολη υπόθεση.

Ο καλύτερος τρόπος για να καταλάβετε τις προθέσεις των άλλων είναι να παρατηρείτε τις πράξεις τους και όχι αυτά που λένε ότι κάνουν.

Οι διαφορετικές προσωπικότητες σε διαφορετικούς χρόνους απαιτούν διαφορετικές ποσότητες και ποιότητες προσοχής. Κάποιοι μπορεί να μην ενδιαφέρονται για το είδος της προσοχής που προκαλούν, αν είναι καλό ή κακό, ενώ άλλοι μπορεί να επιζητούν την έγκριση από φόβο μήπως σκέφτονται για αυτούς αρνητικά. Από την άλλη πλευρά, η ανάγκη για ιδιωτικότητα ή προσωπικό χρόνο μπορεί να είναι ενδεικτική της ανάγκης για λιγότερη προσοχή.

Η ανάγκη για προσοχή, αγγίζει πολλές πλευρές της ανθρώπινης ζωής …

Μπορεί να έχετε ακούσει για το φαινόμενο Hawthorne Effect που αφορά μια μελέτη την δεκαετία 1920 – 1930 στο εργοστάσιο Hawthorne στο Σικάγο των ΗΠΑ. Παρατηρήθηκαν από ερευνητές οι εργαζόμενοι, για να κατανοήσουν ποιες αλλαγές στις συνθήκες εργασίας θα αυξήσουν την ευτυχία και την παραγωγικότητά τους.

Μετά από πολλές εξωτερικές αλλαγές στο περιβάλλον εργασίας τους, κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι το ενδιαφέρον και η προσοχή που έλαβαν οι εργαζόμενοι από τους ερευνητές ήταν που τους έκανε περισσότερο ευτυχείς και καλύτερους εργαζόμενους και όχι οι αλλαγές των συνθηκών στο περιβάλλον της εργασίας τους. Η προσοχή είναι πολύ δυνατή.

Η ανάγκη για προσοχή είναι ειλικρινής στα μωρά και την διεκδικούν με κάθε δυνατό τρόπο. Οι ενήλικες είναι πιο εκλεπτυσμένοι από τα μωρά και μπορεί να βρίσκουν λεπτές και πολύπλοκες μεθόδους για να εκπληρώνουν την ανάγκη τους. Το πρόβλημα εμφανίζεται όταν δεν αντιμετωπίσουμε αυτή την ανάγκη με τρόπους που να είναι υγιείς και ως εκ τούτου γινόμαστε λιγότερο αποτελεσματικοί και προκαλούμε προβλήματα στους εαυτούς μας καθώς και στους άλλους.

Όταν η ανάγκη μας για προσοχή γίνετε προβληματική …

Η ανάγκη για προσοχή, μπορεί να μας προκαλέσει προβλήματα συναισθηματικά, κοινωνικά και να εμποδίσει την προσωπική μας πρόοδο.

• Η ανεξέλεγκτη ανάγκη για προσοχή, μπορεί να μας κάνει να επιδιώξουμε την προσοχή είτε με καλό τρόπο, είτε με άσχημο. Η μη λήψη υγιούς προσοχής στο σπίτι μπορεί να αναγκάσει το παιδί να την αναζητήσει στο σχολείο ή οπουδήποτε αλλού. Η δυσαρέσκεια μασκαρεμένη σαν ανάγκη για σεβασμό, μπορεί να εκφράζει την ανάγκη για προσοχή στις μεγαλύτερες ηλικίες.

• Μερικοί άνθρωποι μπορεί να λαμβάνουν ένα παράπλευρο όφελος από την προσοχή που προκαλεί το συναισθηματικό ή το συμπεριφορικό τους πρόβλημα. Μπορεί, ίσως ασυνείδητα, να φοβούνται ότι θα χάσουν μια πηγή προσοχής, ίσως έναν σύντροφο ή φίλους ειδικά εάν το πρόβλημα υπάρχει για καιρό. Η προσοχή μπορεί να χρειαστεί να αποσυρθεί από μια περιοχή ή προβληματική συμπεριφορά και να επεκταθεί σε πιο θετικές πτυχές της ζωής του ατόμου.

• Όταν κάποιοι λιμοκτονούν για προσοχή, αυτή η ανάγκη μπορεί να γίνει τόσο επείγουσα, που μπορεί να τους εμποδίσει να σχηματίσουν υγιείς κοινωνικούς δεσμούς.

Εκπλήρωση των αναγκών σας ή απλώς χειραγώγηση ?

Οποιοσδήποτε άνθρωπος επιθυμεί να σας χειραγωγήσει, θα το κάνει με όπλο τις συναισθηματικές ανάγκες σας. Θα παρουσιαστεί πρόθυμος να σας καλύψει τις περισσότερες. Όμως, για τους ανθρώπους των οποίων οι συναισθηματικές ανάγκες δεν ικανοποιούνται επαρκώς, αυτό μπορεί να γίνει πολύ δυσβάσταχτο.

Ίσως να έχετε αναρωτηθεί παρατηρώντας τον εαυτό σας κολλημένο σε μια σχέση αδιέξοδη, ¨μα τι του βρίσκω ?¨. Η καλύτερη ερώτηση που χρειάζεται να κάνετε και να απαντήσετε είναι: ¨τι φαίνεται να μου προσφέρει και πώς μπορώ να καλύψω την ανάγκη μου με διαφορετικό τρόπο ?¨

Έχω εργαστεί με γυναίκες και άντρες που αναρρώνουν από ταραχώδεις και τραυματικές σχέσεις με χειριστικούς νάρκισσους και έχω ακούσει εκατοντάδες φορές:

¨Μου έδειξε τόση αγάπη και τρυφερότητα αρχικά. Ήταν τόσο υπέροχος και συγκλονιστικός, δεν είχε μάτια παρά μόνο για μένα¨.

¨Ήμουν νέα στην περιοχή και δεν γνώριζα πολλούς ανθρώπους. Φαινόταν τόσο συνεπαρμένος μαζί μου. Θα μου έστελνε μηνύματα 20 φορές την ημέρα, λουλούδια για να μου πει πόσο με αγαπά. Αυτά, πριν ξεκινήσει ο εφιάλτης. ¨

¨Είχα περάσει ένα πραγματικά σκληρό διαζύγιο και η αυτοπεποίθησή μου είχε κλονιστεί. Με έκανε να νιώθω φανταστικά! Μου έλεγε ότι ήμουν υπέροχος, ήταν μονίμως στοργική και κάθε ημέρα μου έλεγε πως με αγαπούσε. Τελικά με κορόιδευε.¨

Η υπερβάλλουσα εκδήλωση αγάπης, παρότι μπορεί να μας δημιουργήσει αρχικά μια αίσθηση αμηχανίας, είναι τόσο έντονη μορφή παροχής μιας τόσο βασικής πανανθρώπινης ανάγκης, που δύσκολα κάποιος από εμάς δεν θα την καλοδεχτεί ή θα έχει ανοσία. Συμβαίνει σε συνεκτικές οργανώσεις ή δόγματα για να πιαστεί γρήγορα στα δίχτυα το υποψήφιο μέλος. Συμβαίνει επίσης σε προσωπικό επίπεδο μεταμφιεσμένη σε αυθεντικό ειδύλλιο.

Ο βομβιστής αγάπης θα διαθέτει την ενστικτώδη ικανότητα να εντοπίσει ποιες ανάγκες (και μπορεί να υπάρχουν πολλές) δεν καλύπτονται επαρκώς στο υποψήφιο θύμα του. Στην συνέχεια, καλύπτει αυτές τις ανάγκες με υπερβάλλοντα ζήλο και σε αφθονία, έτσι ώστε το υποκείμενο να ¨κολλήσει πάνω του¨ και κατ΄ επέκταση να μπορεί να χειραγωγηθεί με ευκολία.

Θέλω να καταστήσω σαφές ότι μερικοί άνθρωποι είναι απίστευτα ρομαντικοί και θέλουν να κατακλύζουν το υποκείμενο του πόθου τους με αμέριστη προσοχή, χειρονομίες και πράξεις αγάπης με τρόπο γνήσιο δίχως να έχουν πρόθεση να τους χειραγωγήσουν ή να τους καταστρέψουν την ζωή.

Αυτό που πραγματικά εννοώ εδώ είναι ότι, η υπερβολική δόση προσοχής σε κάποιον μπορεί να είναι επίσης ένας τρόπος συναισθηματικής αποσταθεροποίησης του άλλου έως ότου να τον νιώσετε δικό σας.

Για να ανακαλύψετε εάν μια σχέση είναι τοξική, εξετάσετε αν το άτομο που σας βομβαρδίζει με την αγάπη του είναι αδικαιολόγητα απαιτητικό ή γίνετε μνησίκακο όταν αναζητάτε την κάλυψη της ανάγκης σας για προσοχή και από άλλες πηγές. Αυτό σημαίνει πως επιδιώκει να είναι η μόνη πηγή επιρροής σας.

Μία κυρία μου ανέφερε: ¨Πολύ σύντομα προσπάθησε να με εμποδίσει να βλέπω τους φίλους και την οικογένειά μου. Θα έλεγε φρικτά πράγματα για αυτούς¨

Για να συνοψίσουμε λοιπόν αυτή τη σύντομη διερεύνηση της ροής της ανθρώπινης ανάγκης για προσοχή:

• Η παροχή και η λήψη προσοχής είναι μια ζωτική ανθρώπινη ανάγκη. Όταν η ανάγκη δεν συναντάται, οι άνθρωποι υποφέρουν διανοητικά, συναισθηματικά, ακόμη και σωματικά.

• Η υπερβολική ανάγκη για προσοχή δημιουργεί απελπισία και μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην οικοδόμηση υγιών σχέσεων οι οποίες θα μπορούσαν κατά τα άλλα να αποτελέσουν σταθερή πηγή για την εκπλήρωση αυτής της θεμελιώδους ανάγκης.

• Η επαρκής φροντίδα και κάλυψη της ανάγκης μας για προσοχή, μας βοηθά να δημιουργήσουμε χώρο μέσα στον εαυτό μας, να επικεντρωθούμε με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στους αυθεντικούς στόχους και επιθυμίες μας.

• Μπορεί να υπάρχει μέσα μας η πλευρά που αναζητά την προσοχή όταν βιώνονται δύσκολα συναισθήματα και συμπεριφορές. Η εκδήλωση της δυσαρέσκειας όμως χρειάζεται να είναι εστιασμένη και επιλεκτική όταν έχουμε την ανάγκη της προσοχής από τους άλλους. Η διάκριση είναι πολύ σημαντική.

• Περιστασιακά, μπορεί κάποιος να θέλει να αποκομίσει ένα ¨παράπλευρο όφελος¨ από τη διατήρηση ενός μακροπρόθεσμου προβλήματός του και να αναζητά την συνεχή προσοχή ενός άλλου ή άλλων ανθρώπων και αυτό είναι οκ. Επίσης, ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να ανησυχήσουν όταν το αγαπημένο τους πρόσωπο βελτιωθεί και γίνονται αχρείαστοι. Η ανάγκη να μας έχουν ανάγκη, επίσης αποτελεί μέρος της ανάγκης για προσοχή.

• Τέλος, εάν κάποιος αισθάνεται χρόνια υποσιτιζόμενος από έλλειψη προσοχής, μπορεί να γίνει επιρρεπείς στους χειριστικούς ανθρώπους που φαίνεται να θέλουν να προσφέρουν, στην πραγματικότητα όμως εκείνο που αναζητούν είναι να ξεζουμίσουν.

Όλοι οι άνθρωποι διεκδικούμε το μερίδιό μας στην προσοχή από τους άλλους. Όταν όμως αρχίσουμε να αντιλαμβανόμαστε τον τρόπο με τον οποίο η ανάγκη μας επηρεάζει την καθημερινή μας ζωή, τότε, όλες οι εκφάνσεις αυτής της φαινομενικά παράξενης συμπεριφοράς γίνονται κατανοητές με μεγαλύτερη ευκολία …

Σχετικά Άρθρα …

Αντιμετωπίζοντας την Χαμηλή Αυτοεκτίμηση στην Ρίζα της … 
Γίνετε το Άτομο που Όλοι θα Ήθελαν να Σχετιστούν … 
Είμαστε αυτό που Νιώθουμε … 
Για Απεριόριστη Αυτοπεποίθηση …

Μαρία Πέππα
Κλινική Υπνοθεραπεύτρια – Stress Coach

www.hypnotherapy4u.gr